Beschrijving
De gebeurtenissen in 1122 zijn bepalend geweest voor het Kromme Rijngebied zoals dat er nu nog altijd uitziet. Dat was voor ingewijden al wel duidelijk sinds het standaardwerk van Kees Dekker uit 1983. Het Kromme Rijngebied in de middeleeuwen. Deze ‘Dikke Dekker’ van 672 bladzijden staat na al die jaren nog fier overeind. Het is echter geen gemakkelijk boek voor de moderne lezer. Dit boek maakt in ieder geval de hoofdlijnen uit Dekkers boek voor een breed publiek toegankelijk. Maar het biedt ook de nodige nieuwe inzichten en informatie.
Het boek bestaat uit vijf thematische hoofdstukken. In het eerste laat fysisch geograaf Kim Cohen zien hoe het natuurlijke landschap er hier rond het jaar 1000 uitzag. Veranderingen in de loop van de Neder-Rijn en Lek staan daarbij centraal.
Archeoloog Jan van Doesburg en historicus Jan Huiting vertellen vervolgens over de menselijke samenleving in het Kromme Rijngebied omstreeks 1000. Hoe was die georganiseerd en wie hadden het voor het zeggen? Wonen en werken vonden vooral plaats op vijftien grote landgoederen of domeinen.
In hoofdstuk 3 doet sociaal geograaf Ad van Bemmel uit de doeken hoe en door wie het gebied na het jaar 1000 werd (her)ontgonnen. De lage broeklanden konden pas goed in cultuur worden gebracht toen de dijk langs de Nederrijn/Lek klaar was en de (Kromme) Rijn was afgedamd.
De gevolgen van de afdamming voor Utrecht, dat stadsrechten kreeg en waarvoor de Vaartsche Rijn werd aangelegd, staan centraal in het door historicus Kaj van Vliet geschreven vierde hoofdstuk.
Historisch geograaf Hans Renes en bouwhistoricus Taco Hermans nemen het slothoofdstuk voor hun rekening. Zij besteden aandacht aan de ruimtelijke ontwikkeling van de dorpen en kastelen in het Kromme Rijngebied. Dorestad/Wijk bij Duurstede komt in een aparte bijlage aan bod.
Los achterin het boek zit een grote papieren verzamelkaart. Deze kaart komt in uitgebreide vorm ook digitaal en interactief beschikbaar.
Het bevat zo’n 165 afbeeldingen waarvan ruim 50 speciaal door cartograaf Eddie Poppe getekende nieuwe kaarten en veertien luchtfoto’s door fotograaf Hans Dirksen. Het boek is gemaakt onder de gastredactie van Ad van Bemmel, Hans Renes en Ria Vonk.